اکوکاردیوگرافی

یکی از تجهیزات مربوط به تصویربرداری قلبی دستگاه اکوکاردیوگرافی هست. در این وسیله تصویربرداری از امواج اولتراسوند جهت تصویربرداری قلبی استفاده می‌شود. اکوکاردیوگرافی پزشک را توانا می‌سازد تا بسیاری از بیماری‌های قلبی را تشخیص دهد. به‌وسیله اکوکاردیوگرافی می‌توان تمام آناتومی قلبی شامل دریچه‌های قلبی، دریچه‌های آئورت و ریوی، عضلات قلبی، نحوه عملکرد این عضلات، فشارهای داخل قلبی، فشار ریوی و بیماری‌های مادرزادی قلبی را با دقت بالایی بررسی کرد.

متخصصین قلب می‌توانند به‌وسیله انجام اکوکاردیوگرافی به بررسی تاثیر درمان‌های انجام شده نیز بپردازند. مثلا متخصص آریتمی قلبی می‌تواند اثرات ناشی از درمان‌های دارویی، اثرات از بین بردن آریتمی‌ها به‌وسیله اعمال Ablation، و یا تاثیرات دستگاه‌های نصب شده مانند پیس‌میکر یا دستگاه شوک‌دهنده (ICD) را به‌وسیله اکوکاردیوگرافی‌های سریال بررسی کند و در بازه زمانی به‌خصوص استراتژی درمان را تعیین کرده یا تغییر دهد.

اکوکاردیوگرافی می‌تواند قبل از هرگونه  اخذ تصمیم  برای شروع درمان، اطلاعات شایان توجه و ارزشمندی را در اختیار پزشک معالج قرار دهد. این اطلاعات امروزه طیف وسیعی از عملکردهای قلبی را شامل می‌شود و منحصر به آناتومی قلب نیست. از جمله این اطلاعات می‌توان به‌جز بررسی عملکرد دریچه‌ها و عضلات قلب، به بررسی عروق بزرگ مانند آئورت، سینوس کرونر و وریدهای متصل به قلب پرداخت. به لطف پیشرفت‌های مهندسی چشمگیر امروزه بررسی همودینامیک قلب نیز توسط اکوکاردیوگرافی ممکن شده است. بدین ترتیب امروزه قادر هستیم مثلا میزان نارسایی و تنگی دریچه‌ها، وجود مایعات در کیسه پریکاردی اطراف قلب، میزان خون خروجی از آئورت یا به اصطلاح بازده قلبی و فشار شریان ریوی را  نیز توسط اکوکاردیوگرافی اندازه بگیریم.

اکوکاردیوگرافی
اکوکاردیوگرافی

امروزه دستگاه‌های اکوکاردیوگرافی به‌جز تصویربرداری متداول جهت بررسی آناتومی، از تکنیک مهم‌تر دیگری به نام Doppler که می‌تواند رنگی یا موجی باشد برخوردار هستند که امکان رویت مسیر جریان خود را به پزشک می‌دهد، اکوکاردیوگرافی با داپلر می‌تواند وجود نقص یا سوراخ در دیواره‌های قلبی را به راحتی نمایان کند.

دستگاه‌های فوق مدرن اکوکاردیوگرافی (از جمله دستگاه اکو که در کلینیک دلتا بیمارستان لاله  مورد استفاده قرار می‌گیرد) از دو توانایی بسیار جدید نیز برخوردار هستند. داپلر بافت قلب (در گذشته فقط داپلر عروق قلب امکان‌پذیر بود) و نیز بررسی حرکات شطرنجی عضلات قلب دو افزوده جدید هستند که  به پزشک امکان می‌دهد بررسی تاثیرات سکته‌های قلبی که قبلا اتفاق افتاده بپردازد و قبل از نصب دستگاه باتری یا پیس‌میکر قلبی، بهترین محل را برای نصب آن انتخاب می‌کند. اکوکاردیوگرافی با داپلر بافتی، تصویر دو بعدی قلب را با آمیختن به حرکات آن برای پزشک متخصص قلب معنادارتر می‌کند و اجازه می‌دهد که مسیر پیشرفت بیماری و درمان با دقت بیشتری دنبال شود.

اکوکاردیوگرافی‌های فوق‌پیشرفته مانند اکو از طریق مری – اکو سه بعدی – اکو چهار بعدی، استرس اکو نیز اخیرا به توانایی‌های تصویربرداری اکوکاردیوگرافی افزوده شده‌اند و باعث می‌شوند که متخصص قلب و فوق‌تخصص اکوکاردیوگرافی از ابعاد وسیع‌تری به بررسی عملکرد قلب بپردازد.

یکی از مهم‌ترین کارکردهای این دستگاه بررسی وجود احتمالی لخته خون در داخل حفرات قلب است که بایستی قبل از  عمل درمان آریتمی (ابلیشن Ablation) و بعد از عمل توسط متخصص آریتمی انجام شود.

این بررسی می‌تواند به این سوال پاسخ دهد که آیا در درون حفرات قلب، لخته‌ای موجود است یا خیر و بر این مبنا درمان مناسب دارویی و غیر دارویی انتخاب شود. در بسیاری موارد سکته‌های مغزی از لخته‌هایی منشا می‌گیرند که در درون حفرات قلب، به‌خصوص دهلیز چپ و گوشک آن تشکیل شده‌اند. بنابراین قبل از هر درمان دارویی یا درمان‌های مربوط به اعمال جراحی باید وجود یا عدم وجود لخته را در درون حفرات قلب تایید یا رد کرد و اکوکاردیوگرافی یکی از تجهیزات بسیار حساس و قابل اعتماد در این مورد است.

خوشبختانه بیمار برای انجام اکوکاردیوگرافی‌های متداول نیاز به آمادگی خاصی ندارد و در اولین مراجعه بیمار این کار می‌تواند صورت گیرد. زمان انجام یک اکوکاردیوگرافی کامل معمولا 15 دقیقه است. ولی ممکن است استفاده از اکوکاردیوگرافی پیشرفته مانند استرس اکو (که توسط فوق‌تخصص قلب صورت می‌گیرد) زمان بیشتری بطلبد. اکوکاردیوگرافی کاملا بدون عارضه است در همه افراد حتی خانم‌های باردار نیز کاملا بی‌خطر است و معمولا پزشک انجام دهنده، نتیجه مشاهدات خود را ضمن گرفتن تصویر کاغذی، به صورت گزارشی کامل بایستی در اختیار بیمار قرار دهد.

برخی اوقات پزشک بنا به صلاحدید از دستگاه اکوکاردیوگرافی در حین عمل‌های جراحی برای افزایش دقت عمل، استفاده می‌کند. در یک مورد، ما مجبور شدیم برای بیماری که حامله بود و نیاز به نصب دستگاه پیس‌میکر (باتری شب) داشت و امکان نصب متداول و استفاده از اشعه ایکس به‌خاطر خطرات احتمالی برای جنین وجود نداشت، دستگاه پیس‌میکر را با استفاده از اکوکاردیوگرافی نصب کنیم که برای مادر و جنین او خطری نداشته باشد. هر چند این کار متداول یا روتین نیست و در بیشتر مراکز انجام نمی‌شود که خوشبختانه با کمک دستگاه اکوکاردیوگرافی پیشرفته موفق به انجام این عمل بدون عارضه شدیم.

اگر مایل هستید می‌توانید مطلب مربوط به نوار قلب یا الکتروکاردیوگرافی را نیز مورد مطالعه قرار دهید.

کلینیک دلتا مستقر در بیمارستان لاله، مرکزی تخصصی در زمینه آریتمی قلبی و اختلالات ناشی از آن است. افرادی که نیاز به خدمات مربوط به آریتمی قلب دارند می‌توانند از طریق بخش نوبت‌دهی اینترنتی وب‌سایت برای دریافت وقت ویزیت اقدام نمایند.

اکوکاردیوگرافی

© 2019 Copyright © کلیه حقوق برای «کلینیک دلتا» محفوظ است. دیجیتال مارکتینگ جامع و تخصصی توسط: نوکارتو