نقشه برداری سه بعدی قلب به‌صورت الکتریکی

قبل از صحبت در مورد نقشه برداری سه بعدی قلب به صورت الکتریکی باید اشاره کرد که در قسمت نقشه برداری الکتریکی و مطالعه الکتروفیزیولوژی توضیحات کافی داده شده است. در این قسمت در مورد نوع خاصی از نقشه برداری الکتریکی به نام نقشه برداری الکتریکی سه بعدی توضیح داده می‌شود.

در نقشه برداری الکتریکی در قلب که به‌صورت استاندارد انجام می­‌شود، پزشک فوق تخصص آریتمی در واقع در یافتن کانون آریتمی با دو بعد طول و عرض مواجه است و بنابراین موقعیت عمقی کانون به‌راحتی قابل یافتن نیست، در نقشه برداری الکتریکی سه بعدی قلب (3D) این اشکال برطرف می‌شود و با توجه به مقیاس قرار دادن یک نقطه رفرنس، می‌توان فعالیت شبکه الکتریکی قلب را به‌صورت سه بعدی درآورد و با استفاده از نرم‌افزارهای مدرن تمام موقعیت‌های مکانی و آناتومیک را به‌صورت سه‌بعدی بازآفرینی کرد.

با ساختن این ساختار سه بعدی (3D)، متخصص آریتمی می‌تواند محل احتمالی کانون آریتمی را با دقت افزون‌تری مورد بررسی و ابلیشن (سوزاندن) قرار دهد. استفاده از امکانات راهبری (Navigation) برای ایجاد ساختار سه بعدی (3D) تکنولوژی بسیار جدیدی است که شانس موفقیت در از بین بردن آریتمی‌ها خطرناک را به‌شدت افزایش داده است.

نقشه برداری سه بعدی قلب
نقشه برداری سه بعدی قلب

با تسلط بر ابعاد عمقی قلب، متخصص آریتمی می‌تواند مسیر ریتم غیر طبیعی و سرعت و شدت آن را نیز بررسی کند. برای انجام مطالعه سه بعدی کاتترهایی طراحی شده‌اند تا بتوانند سیگنال‌های معمولی قلب را به نشان‌ها و علامت‌های رنگی تبدیل کنند. طیف رنگی ایجاد شده به راهنمایی پزشک فوق تخصص قلب می‌آید و مثل کشتی در اقیانوس که از قطب‌نما مدد می‌جوید، او را به سوی کانون واقعی آریتمی رهنمون می‌شود و در نهایت با دقت بسیار زیاد (حدود 99%) می‌تواند به کانون آریتمی برساند.

استفاده از امکانات سه بعدی با توجه به هزینه‌های آن در مورد بسیاری از آریتمی‌های متداول و کم‌خطر ضرورت ندارد. این امکانات نقشه برداری سه بعدی (3D) بیشتر در مورد آریتمی‌های قلبی پیچیده مانند فیرپلاسیون دهلیزی (Af) و تاکیکاردی‌های بطنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مکانیسم‌های مختلفی از تکنولوژی سه بعدی در حال حاضر مورد بهره‌برداری هستند از آن­ جمله می‌توان ساختار سه بعدی magnet – Based یا Impedance – Based را نام برد. سیستم magnet – Based  در مشهورترین برند موجود یا CARTO که ما در کلینیک آریتمی دلتا در بیمارستان لاله از آن استفاده می‌کنیم، دقتی بسیار بالا در پیدا کردن کانون آریتمی دارد. این سیستم با ایجاد یک رفرنس مغناطیسی اجازه می‌دهد که هر چه دقیق­تر ساختمان قلب را به‌صورت سه بعدی بازسازی، مطالعه و اقدام به ابلیشن کانون اصلی آریتمی کنیم.

بهتر است وقتی بیمار مبتلا به آریتمی‌های پیچیده قلبی هست، پزشک فوق تخصص آریتمی قبل از عمل بیمار را برای مطالعه سه بعدی و نقشه برداری الکتریکی مربوط آماده کند تا در صورت نیاز به استفاده از سیستم‌های سه بعدی این کار در همان نوبت عمل انجام شود و نیاز به تکرار عمل با سیستم سه بعدی وجود نداشته باشد. متاسفانه تعداد مراکز مجهز به سیستم سه بعدی در کشور ما زیاد نیست و هنوز استفاده از این سیستم (با توجه به هزینه‌ها و نیاز به مهارت بالا و کمبود متخصص) در کل سیستم درمانی کشور نهادینه نشده است، اما جای خوشبختی اینجاست که در مراکز معدودی که از این سیستم بهره می‌برند (مانند بیمارستان لاله)، کیفیت کار انجام شده با مراکز معادل خارجی معتبر شانه به شانه است.

همانطور که خاطرنشان شد برای انجام عمل ابلیشن با سیستم نقشه برداری الکتریکی سه بعدی، به‌جز آمادگی عمومی عمل ابلیشن، آمادگی خاص دیگری ضرورت ندارد، به‌جز اینکه در برنامه‌ریزی احتمالی توسط پزشک فوق تخصص آریتمی، احتمال نیاز به این تکنولوژی در نظر گرفته شود.

علاوه بر افزایش دقت، دریافتن کانون  آریتمی‌های قلبی، یکی از مزیت‌های سیستم نقشه برداری الکتریکی سه بعدی برای بیمار و پزشک معالج، کاهش استفاده از اشعه X در حین عمل است. این مزیت به‌قدری مهم است که در برخی مراکز معتبر دنیا توانسته‌اند میزان استفاده از اشعه X را در حین عمل ابلیشن نزدیک به صفر برسانند. بنابراین هم پزشک و هم بیمار از کاهش دریافت اشعه X  که اشعه بالقوه زیان‌بار است سود می‌برند.

نقشه برداری سه بعدی قلب
نقشه برداری سه بعدی قلب

این مزیت، انجام عمل ابلیشن را در خانم‌های بارداری که مبتلا به آریتمی هستند و وقوع مکرر آریتمی برای جان بیمار و جنین خطرناک ارزیابی می­‌شود، امکان‌پذیر کرده است. بنابراین با استفاده از این سیستم می­‌توان عمل ابلیشن را حتی در خانم‌های باردار که به درمان‌های متداول جواب نداده‌اند و در معرض ریسک قلبی هستند، در نظر گرفت.

سیستم نقشه برداری الکتریکی سه بعدی قلب که تکنولوژی جدید و مدرنی در درمان آریتمی‌های قلبی به‌شمار می‌رود، با افزایش دقت در یافتن کانون آریتمی، کاهش آسیب‌های احتمالی و عوارض ناشی از ابلیشن استاندارد، کاهش دوز اشعه X تابانده شده به بیمار (و به پزشک)، یافتن مسیر آریتمی‌ها به‌خصوص آریتمی‌های پیچیده قلبی و یافتن آریتمی‌های نهفته،‌ کمک شایان توجهی به حوزه بیمارهای ریتم قلب کرده است و در سال‌های اخیر استفاده از آن در کشورهای پیشرفته رو به تزاید است. خوشبختانه این سیستم میزان موفقیت را افزایش و احتمال عود بیماری آریتمی قلب را کمتر کرده و از این طریق باعث کاهش عوارض و همچنین هزینه‌ها شده است.

کلینیک دلتا مستقر در بیمارستان لاله، مرکزی تخصصی در زمینه آریتمی قلبی و اختلالات ناشی از آن است. افرادی که نیاز به خدمات مربوط به آریتمی قلب دارند می‌توانند از طریق بخش نوبت‌دهی اینترنتی وب‌سایت برای دریافت وقت ویزیت اقدام نمایند.

© 2019 Copyright © کلیه حقوق برای «کلینیک دلتا» محفوظ است. دیجیتال مارکتینگ جامع و تخصصی توسط: نوکارتو