عروق کرونر چیست؟ | بیماری های قلب کدام‌اند؟
برای درک این مسئله که عروق کرونر چیست ، این عروق چه کاری انجام می‌دهند و بیماری های قلب کدم‌اند، باید به این نکته توجه کنیم که قلب به عنوان یک اندام فعال و حیاتی در بدن، نیاز به دریافت انرژی و مواد مغذی دارد. در واقع قلب که خود به نوعی انرژی و اکسیژن کل بدن را تامین می‌کند، از خونی که در خود دارد و پمپاژ می‌کند، تغذیه نمی‌کند. اندام قلب خون مورد نیاز خود را از طریق شبکه‌ای از رگ‌ها به نام عروق کرنر دریافت می‌کند.
در نقطه‌ای که رگ آئورت از بطن چپ خارج مي‌شود، دو رگ کرونر از آئورت منشعب می‌شوند. اسم این دو رگ شریان کرونر سمت راست و شریان اصلی سمت چپ عروق کرنر است. برای آشنایی بیشتر با اندام قلب می‌توانید مقاله ساختار قلب انسان را بخوانید.
شریان کرونر سمت راست، به دهلیز راست و بطن راست و قسمتى از ديواره پاييني بطن چپ قلب خون‌رسانی می‌کند. این شریان به «شریان نزولی خلفی» وصل می‌شود. شریان نزولی خلفی نیز قسمت پایین بطن چپ و قسمت پشت این بطن را خون‌رسانی می‌کند.
شریان اصلی سمت چپ عروق کرونر به شریان‌های «نزولی قدامی» سمت چپ و شریان چرخشی یا «سرخرگ سیرکومفلکس» وصل می‌شود. این شریان چرخشی، دهلیز سمت چپ قلب، بطن چپ و پشت آن را خون‌رسانی می‌کند. شریان نزولی قدامی نیز سمت چپ، جلو و پایین بطن چپ و بخش جلوی سپتوم را خون‌رسانی می‌کند.
بیماری عروق کرونر
بیماری عروق کرونر زمانی اتفاق می‌افتد که باریک شدن يا تنگي این عروق به درجه‌ای برسد که خون‌رسانی به عضله قلب بسیار محدود شود. در صورت به وجود آمدن این وضعیت «شبکه رگ‌های جانبی» در قلب (شبکه‌ای از عروق خونی کوچک که عموماً هم باز نیستند) امکان این را پیدا می‌کنند که بزرگ شده و فعال شوند. فعال شدن شبکه رگ‌های جانبی باعث می‌شود خونی که در اطراف شریانِ مسدود شده جمع شده است به عضله قلب منتقل شده و از آسیب دیدن بيشتر این اندام حیاتی جلوگیری شود. البته اين مقدار خون‌رسانى كفاف همه نيازهاي قلب را نمي‌دهد.
بیماری های قلب ؛ علائم و عوارض
- تپش قلب نامنظم یا آریتمی
زمانی پیش می‌آید که قلب ضربان منظم و مطلوبی نداشته باشد. البته اختلالات هورمونی در خانم‌ها هم امکان دارد به تپش قلب منجر شود. - فیبریلاسیون دهلیزی
گسترده‌ترین نوع آریتمی یا بی‌نظمی ضربان قلب است. - ایست قلبی
این رخداد به تنهایی عامل نیمی از تلفات ناشی از بیماری های قلب است. ايست قلبي معمولا در افرادى با بيماري پيشرفته قلبى اتفاق مي‌افتد اما مي‌تواند در افرادي هم كه بيماري شناخته شده ندارند ديده شود. - کاردیومگالی یا بزرگ شدن قلب
این اتفاق علت‌های متفاوتی دارد ولی شایع‌ترین علت‌های آن بیماری عروق کرونر و بالا بودن فشارخون است. - بیماری‌های مادرزادی
برخی از افراد هستند که از بدو تولد دچار بیماری قلبی هستند. - کاردیومیوپاتی یا بیماری عضله قلب
جزو خطرناک‌ترین بیماری‌های قلبی محسوب می‌شود. - کاردیومیوپاتی اتساعی
در جریان این بیماری یکی از بطن‌ها یا هر دوی آن‌ها بزرگ می‌شوند و این اتفاق باعث می‌شود که قلب در عمل پمپاژ و خون‌رسانی ضعیف شود. این بیماری شایع‌ترین نوع از بیماری بزرگ شدن قلب است. در اغلب موارد علت اين بيمارى ناشناخته باقى مي‌ماند، برخي موارد اين بيماري يك عامل عفوني قديمي دارد كه به تدريج سبب بزرگ شدن و از كار افتادن عضلات قلب شده است. - کاردیومیوپاتی محدود‌کننده
این بیماری در بین انواع بیماری‌های عضلانی قلب نادرترین آن‌ها است. - کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک
این بیماری باعث ضخیم شدن ديواره‌های قلب می‌شود. مي‌تواند علامت چنداني نداشته باشد يا در انواع شديد باعث آريتمي و حتي ايست قلبي به‌خصوص در افراد جوان و ورزشكاران شود. - اختلال‌های ریتم قلب
اگر ریتم قلب نامنظم باشد در عملکرد پمپاژ خون اختلال و نارسایی ایجاد می‌کند، در بسياري موارد با درمان مناسب آريتمي اين نارسايي مي‌تواند برگشت‌پذير شود.
آريتمي‌ها انواعي دارند و بسته به محلي كه از آن نشات مي‌گيرند، مي‌توانند كم‌خطر، پرخطر يا حتي بالقوه كشنده باشند، امروزه درمان آريتمي‌هاي مختلف، حتي انواع خيلي خطرناك آن به خوبي صورت مي‌گيرد و از وخامت اين بيماري‌ها به‌صورت چشمگيرى كاسته شده است.
بیماری دریچه‌ها
آسیب دیدن دریچه‌های قلبی نیز یکی از شایع‌ترین بیماری‌های قلبی هستند. اين آسيب‌ها به‌صورت تنگي يا گشاد شدن دريچه‌ها خود را نشان مي‌دهند. معمولا تنگي دريچه‌ها یا به دليل روماتيسم قديمى قلبي هست و يا به دليل كهولت سن اتفاق مي‌افتد، گاهي هم تنگي دريچه‌ها، علت مادرزادي داشته و در اوايل زندگي بروز مي‌كند.
اما نارسايي دريچه‌ها معمولا به دلايل ديگري مثل بيماري عروق كرنر، سكته قلبي، فشار خون، كهولت سن و ندرتا به‌صورت مادرزادي حادث مي‌شود و ماهيت ثانويه دارد.
سوفل قلب
این يافته (كه معمولا توسط متخصص قلب و عروق كشف مي‌شود) به صداهایی اطلاق می‌شود که به صورت غیر معمول از قلب شنیده می‌شود. این صداها عموماً نشانه بیماری یا مشکل نیستند و بر اثر عبور خون از دریچه‌های قلب ایجاد می‌شوند؛ اما در برخی از موارد هست که این صداها در اثر عبور خون از یک دریچه‌ی آسیب‌دیده در قلب ایجاد می‌شود. این دریچه احتمالاً به دلايلي دچار نارسايي يا تنگي شده است.
پریکاردیت یا عفونت آب‌شامه
کل اندام قلب درون یک کیسه قرار دارد که نام این کیسه «آب‌شامه» است. کیسه آب‌شامه شرایطی دارد که امکان ملتهب شدن دارد که در صورت بروز این بیماری اصطلاحاً به آن «پریکاردیت» گفته می‌شود. پروسه التهابي پريكارد ممكن است به دليل يك عفونت ساده معمولا ويروسى اتفاق مي‌افتد و چنانچه به صورت واكنشي باعث افزايش تجمع مايع در اين حفره شود ممكن است كاركرد قلب را مختل كند.
دردهاى غير قلبى كه مي‌توانند با درد قلبي اشتباه گرفته شوند
عموماً دردی که در دیسک یا گردن هست و به سمت دست‌ها تیر می‌کشد، به اشتباه قلب درد نامیده می‌شود. در برخی موارد هم به جای درد، بی‌حسی یا گزگز جایگزین می‌شود. اگر این درد، گزگز یا بی‌حسی به سمت دست چپ تیر بکشد، شاید بسیاری از افراد آن را با درد قلبي اشتباه بگیرند. اما برعكس اين مورد هم اتفاق مي‌افتد يعني درد قلبي خود را به‌صورت درد گردن، شانه و حتي فك نشان مي‌دهد. دلیل بسیاری از دردهاي غير قلبي در این نواحی فتق‌ها یا تنگی کانال نخاعی است که با عمل‌های دیسک گردن یا دیسک کمر قابل رفع هستند، اما علل گوارشي هم مي‌توانند خود را به صورت قلبي اظهار كنند، در نهايت براي تشخيص و تفكيك اين دردها توصيه مي‌شود بدون فوت وقت به متخصص قلب و عروق مراجعه كرد.
پرکاردیت حاد
اگر در کیسه آب‌شامه تجمع آب حادث شود همانطور كه اشاره شد، این اتفاق عملکرد قلب را مختل خواهد کرد که مي‌تواند بسیار خطرناک باشد. از جمله دلایل این تجمعِ مایع می‌توان به سرطان، عفونت، التهاب، بیماری‌های کلیوی و یا جراحی قلب اشاره کرد.
سندرم مارفان
این بیماری یک ایراد ژنتیکی است که در طی آن بافت‌های همبند به‌خصوص بافت‌های همبند موجود در قلب دچار ضعف می‌شوند و باعث نارسايى دريچه‌ها و در موارد نادرى به پارگي آئورت منجر شود، مشاوره و تحت نظر متخصص قلب بودن و انجام اكوكارديوگرافي دوره‌اي براي اين بيماران بسيار ضروري است.
کلینیک دلتا مستقر در بیمارستان لاله، مرکزی تخصصی در زمینه آریتمی قلبی و اختلالات ناشی از آن است. افرادی که نیاز به خدمات مربوط به آریتمی قلب دارند می‌توانند از طریق بخش نوبت‌دهی اینترنتی وب‌سایت برای دریافت وقت ویزیت اقدام نمایند.
